Wat is de invloed van drugs op je resultaat?
March 11, 2025
Geschreven door Nathalie Kerkdijk, Content Specialist bij Personal Body Plan.
Je kunt een onderscheid maken tussen legale drugs (zoals pijnstillers, antibiotica, alcohol en cafeïne) en illegale of ook wel recreatieve drugs (zoals cannabis, cocaïne en MDMA). Drugs kunnen de effectiviteit van je trainingen verminderen door het vertragen van herstel, het verhogen van het risico op blessures en het verstoren van belangrijke processen zoals vetverbranding en spiergroei. Dit is dus ongunstig voor het behalen van je fitnessdoelen.
Drugsgebruik kan invloed hebben op je slaap, en dat wil je niet. Onvoldoende slaap verhoogt je eetlust en beïnvloedt je testosteronspiegel, wat juist cruciaal is als je hard traint in de gym. Daarnaast wordt vetverbranding moeilijker en verlies je meer spiermassa. Dit is funest voor je doelen, omdat je juist spiermassa wilt opbouwen en vetmassa wilt verliezen. Stimulanten zoals cocaïne of ecstasy verhogen de hartslag en stimuleren de hersenen waardoor het moeilijk is om in slaap te vallen.
Daarnaast houden ze je lichaam in een staat van verhoogde alertheid en zelfs al val je in slaap, zal de slaap oppervlakkig zijn en de diepe, herstellende stadia van slaap beperken. Verdovende middelen zoals alcohol en opioïden verminderen vaak de kwaliteit van slaap doordat ze de REM-slaap onderdrukken. Op de lange termijn kan dit slaapschade aanrichten doordat deze fase belangrijk is voor het herstellen van hersenfuncties. Bovendien kunnen ze slaapapneu veroorzaken of verergeren.
Af en toe een pilletje op een festival of jezelf klem zuipen in de kroeg lijkt onschuldig en zelfs verleidelijk. Veel mensen realiseren zich echter niet dat deze tijdelijke pleziertjes een aanzienlijke impact kunnen hebben op je resultaten in de gym. In dit artikel ontdek je in hoeverre verschillende drugs, zowel legaal als illegaal, invloed hebben op je lichaam en geest. Ook gaan we in op de beweringen dat sommige drugs je resultaten kunnen verbeteren, je focus kunnen versterken of zelfs je fysieke prestaties kunnen bevorderen. Lees verder om erachter te komen wat waar is!
Drugs zijn stoffen die het lichaam en de geest beïnvloeden door het veranderen van hoe de hersenen of andere delen van het lichaam functioneren. Ze kunnen zowel positieve als negatieve effecten hebben, afhankelijk van het type, de dosering, en hoe ze worden gebruikt. In brede zin omvat het zowel legale stoffen, zoals medicijnen en alcohol, als illegale of recreatieve middelen, zoals cannabis, cocaïne en heroïne.
Typen drugs:
Geneesmiddelen zijn legale drugs die worden gebruikt voor ziekten of voor medische doeleinden. Denk aan pijnstillers, antibiotica en antidepressiva. Ook deze drugs kunnen bij misbruik schadelijk zijn. Andere legale drugs zijn o.a. cafeïne, nicotine en alcohol. Deze genotsmiddelen worden meer als sociaal geaccepteerd gezien.
Dit zijn middelen die worden gebruikt om een bewustzijnsverandering effect te bereiken, vaak om een gevoel van ontspanning, euforie of escapisme te ervaren. Ze worden vaak illegaal gebruikt of buiten hun voorgeschreven context. Voorbeelden zijn:
Drugs kunnen een negatief effect hebben op het behalen van je fitnessdoelen en resultaten. Ze verminderen vaak de effectiviteit van je trainingen door het herstel te vertragen, vetverlies en spiergroei te belemmeren, en het risico op blessures te verhogen. Hoe verhoudt dit zich tot slaap? Wat is de invloed van drugs op je slaap, en wat betekent dat voor je fysieke doelen?
Drugsgebruik kan behoorlijk wat invloed hebben op je slaap, afhankelijk van het type drug en de hoeveelheid die wordt gebruikt.
Slaap is één van de belangrijkste processen, hoewel de exacte reden waarom we slapen nog steeds niet volledig begrepen is. Er zijn echter verschillende leidende theorieën die suggereren dat de noodzaak van slaap waarschijnlijk een combinatie van meerdere factoren is zoals energiebesparing, verwerking van gedachten, gebeurtenissen en herinneringen, fysiek herstel en psychologisch herstel.
Slaap is dus meer dan alleen een manier om “op te laden”; het speelt een belangrijke rol in zowel fysieke als mentale gezondheid. Wat we wel zeker weten, is dat een gebrek aan voldoende slaap veel negatieve gevolgen kan hebben op je fysieke resultaten. Zo heeft een slaap van maar 4 uur het effect dat je eetlust met 24% stijgt [5]. Ook heeft het structureel slaaptekort invloed op je testosteronconcentratie [6]. En dat is juist zo belangrijk als je hard aan het trainen bent in de gym.
Elke verandering in ons lichaamsgewicht is het resultaat van een verschuiving in spiermassa en vetmassa. In een ideaal scenario zou je puur vetmassa verliezen en tegelijkertijd spiermassa opbouwen, maar dit gebeurt zelden in de praktijk. Dit proces wordt door verschillende factoren beïnvloed, waarbij slaap één van de belangrijkste is.
Eén van de meest inzichtelijke studies over slaap en gewichtsverlies vergeleek 8,5 uur slaap met 5,5 uur slaap gedurende een periode van 14 dagen met een calorietekort. Dit leidde ertoe dat de groep met slaaptekort 55% minder vet verbrandde en 60% meer vetvrije massa verloor per kilo gewichtsverlies [7]. Kortom, bij onvoldoende slaap wordt vetverbranding veel moeilijker en verlies je aanzienlijk meer spiermassa.
Zoals je hebt gelezen, kan drugsgebruik je progressie in de gym negatief beïnvloeden. Het verstoort niet alleen je slaap, maar ook belangrijke processen zoals vetverbranding en spiergroei. Maar kan drugs ook een positieve invloed hebben op je prestaties in de gym? Je leest het hieronder.
Sommige genotsmiddelen, zoals cafeïne in matige hoeveelheden, kunnen helpen bij motivatie bij matige tot hoge dosering [1], het verbetert de fysieke prestaties echter niet met deze inname. Vanaf een hele hoge dosering 5mg/kg is een verbetering in krachttraining te zien [11]. Het effect wat je merkt is voornamelijk psychologisch. Cafeïne kan je helpen om harder te trainen, vooral als je een slaaptekort hebt [10]. Cafeïne zit niet alleen maar in koffie, je vindt cafeïne terug in frisdrank, koffiebonen, thee, chocolade, snoep en in sommige koekjes.
Koffie is over het algemeen gunstig voor je gezondheid. Cafeïne wordt snel opgenomen in het spijsverteringsstelsel, meestal binnen 45 minuten, en vervolgens naar de hersenen getransporteerd. Dit heeft direct een stimulerende werking op je hersencellen [8,9].
In een energieblikje zit bijvoorbeeld “maar” 1mg/kg. Van deze 1 mg/kg kun je wel effecten merken zoals bijvoorbeeld een betere motivatie, maar dit heeft vooralsnog niets met fysiologische verbeteringen te maken.
Je kunt al vrij snel een tolerantie opbouwen voor cafeïne. Het gebruik van slechts 1,5-3 mg/kg per dag kan al binnen 4 weken volledige tolerantie opwekken, waarbij de dosis kan oplopen tot 3 mg/kg. Zoals je kunt zien, is deze inname nog ruim onder de inname die nodig is om krachtprestaties te verbeteren [12].
Je kunt al snel nadelig effecten gaan ervaren, al vanaf 1 à 2 kopjes koffie per dag.
De negatieve effecten zoals hoofdpijn, angstgevoelens, vermoeidheid en prikkelbaarheid zijn snel waarneembaar. Ook kan cafeïne een negatief effect hebben op je slaap. Het is aan te raden om ongeveer 8-12 uur voor het slapen gaan, geen cafeïne meer in te nemen.
Nicotine heeft zowel psychische als lichamelijke effecten. Psychisch kan het leiden tot een opgewekt gevoel, een kalmerend en ontspannen effect, verhoogd zelfvertrouwen en verbeterde concentratie. Echter, wanneer het nicotinepeil daalt, kan dit onrust veroorzaken.
Lichamelijk verhoogt nicotine de hartslag en vernauwt het de bloedvaten, wat leidt tot een stijging van de bloeddruk, wat de belasting op het hart verhoogt en de cardiovasculaire prestaties kan verminderen. De bloedcirculatie neemt af wat leidt tot vertraagd spierherstel na intensieve trainingen. Daarnaast versnelt de ademhaling en kan nicotine op lange termijn schade toebrengen aan de bloedvaten.
Het huidige (beperkte) bewijs voor een prestatie bevorderend effect van het gebruik van nicotine is echter zwak, aangezien de meerderheid van de onderzoeken geen effect aantonen op de prestaties van spieren, uithoudingsvermogen of hoge intensiteit training.
Nicotine heeft een effect dat vergelijkbaar is met alcohol als het gaat om slaap. Rokers zijn geneigd vaker wakker te worden in de nacht en krijgen ze daardoor minder slaap.
Alcohol heeft overwegend een negatieve invloed op spiergroei door de eiwitsynthese, hormonale balans [2], herstel en hydratatie te verstoren.
Dit resultaat is vooral zichtbaar bij alcoholmisbruik. Bij langdurig en veel gebruik neemt bij mannen de testosteronspiegel af. Een paar glazen per dag hebben slechts een gering effect op je hormonen, met een daling van minder dan 10% in het testosteronniveau. Bij dagelijkse consumptie in grotere hoeveelheden, kan het testosteron echter aanzienlijk afnemen, met een daling van 25-55%. Vrouwen blijken iets beter bestand te zijn tegen alcohol als het gaat om de negatieve effecten van alcohol als het gaat om spiermassa.
Alcohol zorgt voor uitdroging en beïnvloedt de kwaliteit van je slaap, beide factoren die essentieel zijn voor spierherstel. Slechte hydratatie en slaap vertragen het herstelproces, wat leidt tot suboptimale spiergroei.
Als je alcohol drinkt, wordt het opgenomen in je maag en darmen, en gaat het via de lever in je bloed. Elke keer dat het door de lever gaat, breekt de lever een deel van de alcohol af in stoffen zoals acetaldehyde en acetaat. Deze stoffen, vooral acetaldehyde, maken alcohol giftig.
Wanneer acetaat in je bloed terechtkomt, wordt de vetverbranding in je hele lichaam flink verminderd, niet alleen in je lever. Hierdoor worden veel vetzuren in je bloed opgeslagen. Acetaat kan ook worden omgezet in vet als het niet onmiddellijk wordt gebruikt als energie. Dit is één van de redenen waarom alcohol een negatief effect heeft op het vetverlies.
Anabole steroïden zijn synthetische varianten van het mannelijke geslachtshormoon testosteron. Ze worden soms voorgeschreven door artsen om hormonale problemen te behandelen, zoals vertraagde puberteit of bepaalde vormen van impotentie. Ze worden ook vaak misbruikt door atleten en bodybuilders om spiermassa te vergroten en prestaties te verbeteren.
Hoewel anabole steroïden aanzienlijke voordelen kunnen bieden op het gebied van spiergroei en herstel, zijn de risico’s en bijwerkingen aanzienlijk. Het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over deze risico’s en alternatieve methoden te overwegen voor het verbeteren van fysieke prestaties en gezondheid. Het gebruik van anabole steroïden zonder medische supervisie wordt sterk afgeraden vanwege de potentiële lange-termijngezondheidsproblemen.
Anabole steroïden bevorderen de eiwitsynthese in spieren, wat leidt tot een toename van spiermassa en kracht. Dit maakt ze aantrekkelijk voor mensen die snel spiergroei willen realiseren. Ze kunnen het herstelproces na een intensieve training versnellen door de afbraak van spieren te verminderen en de heropbouw te bevorderen.
Maar aan deze voordelen kleven vooral veel nadelen. Anabole steroïden hebben aanzienlijk veel invloed op de geestelijke gezondheid bij langdurig gebruik. Bijwerkingen kunnen variëren van stemmingswisselingen en agressie tot ernstige mentale gezondheidsproblemen zoals depressie en psychose. Daarnaast zorgen ze o.a. voor een hormonale disbalans. Dit kan leiden tot ernstige veranderingen zoals vergrote borstklieren bij mannen (gynaecomastie), menstruatiestoornissen bij vrouwen en een verlaagde natuurlijke testosteronproductie. Orale inname van anabole steroïden kunnen toxisch zijn voor de lever en leiden tot leverfalen of tumoren. Ook zorgen anabolen steroïden voor de veroudering van het brein [14]. Het onderzoek naar de relatie tussen doping en hersenen staat nog in de kinderschoenen, zegt de Noorse neurowetenschapper Astrid Björnebekk van de Anabolic Androgenic Steroid Research Group. Mogelijk bestaan er dus nog meer gezondheidseffecten dan tot nu toe zijn ontdekt.
Zoals je hebt kunnen lezen, kleven er best wat negatieve effecten aan het gebruik van drugs en genotsmiddelen. Er zit natuurlijk wel een nuance tussen recreatief gebruik en misbruik van drugs op je fysieke trainingsdoelen.
Het gebruik van alcohol heeft vooral nadelige effecten bij veel gebruik. Een drankje hier en daar op een festival of een keer een avondje op stap heeft een klein effect op je hormonen. Matig lang gebruik lijkt tot op heden geen negatieve invloed te hebben op spierontwikkeling.
Wanneer je doel is om vet te verliezen dan kan alcoholgebruik daar een negatieve invloed op hebben als je dit niet slim aanpakt. Je kunt een aantal dingen doen om er zo goed mogelijk mee weg te komen. Probeer bijvoorbeeld geen vetrijke voeding te eten op de dag dat je gaat drinken. Ga ook niet na het drinken trainen, maar daarvoor. Doe dit het liefst op een andere dag of een vroeg moment van de dag.
Alcohol kan dus een onderdeel zijn van je leven wanneer je geen (top)sportprestaties hoeft te leveren of in een wedstrijdvoorbereiding zit.
De effecten van recreatief drugsgebruik variëren afhankelijk van het type drug, de hoeveelheid die wordt gebruikt en de individuele gezondheid. Zoals eerder vermeld, hebben deze middelen een aanzienlijke invloed op je slaap en herstel, wat direct van invloed is op je resultaten. Bovendien zijn deze middelen verslavend en hebben ze een grote impact op je geestelijke welzijn.
Laboratoriumonderzoek heeft de acute effecten van MDMA op de afgifte van cortisol en neurohormonen onderzocht bij regelmatige gebruikers die geen andere drugs gebruiken. Onder gecontroleerde omstandigheden kan het acute gebruik van ecstasy/MDMA leiden tot een verhoging van de cortisolspiegels met 100-200%. Bij personen die intensief aan het dansen zijn terwijl ze ecstasy/MDMA gebruiken, kan de cortisolspiegel zelfs tot 800% stijgen [13].
Cortisol heeft een katabole werking, wat betekent dat het spiermassa kan afbreken. Dit gebeurt doordat cortisol aminozuren uit spierweefsel vrijmaakt om ze om te zetten in glucose (gluconeogenese), die het lichaam kan gebruiken als energiebron. Bovendien werkt cortisol antagonistisch ten opzichte van anabole hormonen zoals testosteron en groeihormoon, die verantwoordelijk zijn voor spiergroei. Hoge cortisolniveaus kunnen dus de spieropbouw remmen.
Onze mening is dat als je echt serieus bent over je fitnessdoelen en je een bepaald niveau wilt bereiken, het beter is om illegale middelen zoals harddrugs te vermijden. We kunnen concluderen dat ecstasy/MDMA de cortisolspiegels acuut en subchronisch verhoogt, wat direct invloed heeft op je resultaten.
.png)
.png)