Geschreven door Tom Barten, Founder van Changing Life. Voor het laatst bijgewerkt: 8 juli, 2024
Het keto dieet is een afkorting voor het ketogeen dieet en valt onder de zogenaamde koolhydraatarme diëten. Je beperkt de hoeveelheid koolhydraten drastisch, wat ertoe leidt dat de glycogeenvoorraden afnemen. Het keto dieet heeft als doel om vetten als hoofdbrandstof te gebruiken door het lichaam in een staat van ketose te brengen.
Het verschilt per persoon wanneer je in staat van ketose bent en je lichaam ketonen ziet als belangrijkste brandstof. Je ziet de effecten bijvoorbeeld optreden als er 72 uur is gevast. Het kan echter ook al optreden na 48 uur, afhankelijk van de koolhydraatbeperking, fysieke activiteiten en hormoonstatus.
Hoe groot de beperking in koolhydraten moet zijn om deze staat te realiseren is wederom per individu verschillend. In algemene zin kan gezegd worden dat er een maximale koolhydraatinname van 50 gram per dag wordt aangehouden.
Mogelijke voordelen van het keto dieet op je gezondheid:
• Het ketogeen dieet kan de frequentie van epileptische aanvallen verminderen;
• Ketonen zouden mogelijk een rol spelen bij het verbeteren van cognitieve functies bij mensen met neurologische stoornissen, waaronder Parkinson en Alzheimer;
• Het ketogeen dieet vermindert mogelijk de bloeddruk en verhoogt zowel het HDL- als LDL-cholesterol. Dit KAN een verband hebben met een lager risico op hart- en vaatziekten, maar een hoog LDL-cholesterol kan juist leiden tot een hoger risico op hart- en vaatziekten;
• Door de restrictie in koolhydraten verlaagd de bloedglucose wat op de korte termijn een gunstig effect kan hebben op diabetes mellitus type 2;
• Het keto dieet kan psychologisch een simpel template zijn om een calorierestrictie te hanteren, doordat je vrijwel een volledige voedingsgroep elimineert;
• Het keto dieet wordt in verband gebracht met een groter verzadigingsgevoel. Dit zou echter ook kunnen door de toename van eiwitten in je voedingspatroon.
Mogelijke nadelen van het keto dieet op je gezondheid:
• De kans is groot dat er een tekort aan voedingsstoffen ontstaat doordat er weinig vitaminen en mineralen worden geconsumeerd;
• Er kan tevens een tekort aan voedingsvezels ontstaan wat kan leiden tot obstipatie;
• Er is nog maar weinig onderzoek gedaan naar de effecten van ketonen op de sportprestaties. Een klein aantal studies laat voordelen zien bij duursporters die een ketogeen dieet volgen, maar er zijn op individueel niveau ook juist afnames in prestaties waargenomen;
• Het heeft mogelijk een effect op het onderdrukken van de eetlust wat een tekort aan energie kan veroorzaken. Dit kan weer nadelig zijn voor de sportprestaties;
• Het ketogeen dieet kan leiden tot een slechte adem of de keto-griep;
• Doordat mensen het vaak als dieet zien, leidt het niet tot een duurzaam resultaat omdat ze het op de lange termijn niet volhouden;
• Door altijd streng te moeten letten op je koolhydraatinname kan dit een grote impact hebben op je sociale leven;
• Met het ketogeen dieet leren mensen over het algemeen geen voedingsgewoontes die ze de rest van hun leven vol kunnen houden binnen hun leefomgeving.
Het keto dieet is erg populair als methode om af te vallen. Hoewel je er mee kunt afvallen is dit dieet niet beter of effectiever dan een andere vorm van calorierestrictie. Het draait namelijk nog altijd om de energiebalans.
De reden waarom mensen in het begin veel gewicht lijken te verliezen met het keto dieet, is omdat ze voornamelijk vocht verliezen door het gebrek aan koolhydraten. Dit gewichtsverlies is dus lichaamsvocht en geen lichaamsvet. Wanneer je zou stoppen met het keto dieet komt dit er gewoon weer aan. Succes op de lange termijn hangt af van hoe goed je het dieet kunt volhouden.
Als we de zoekresultaten mogen geloven dan is het ketogeen dieet, ook wel keto dieet genoemd, wereldwijd erg populair. Als je aan keto doet zou je het vet als sneeuw voor de zon zien verbranden. Is het keto dieet echt zo magisch om af te vallen? Of is het ketogeen dieet juist gevaarlijk? Hoe werkt dat precies met ketonen? We zetten de voor- en nadelen voor je op een rijtje. Je kunt daarna zelf beslissen of het keto dieet iets is waar jij aan zou beginnen of dat je er ver van wegblijft.
Het keto dieet is een afkorting voor het ketogeen dieet. In het Engels vertaald als ketogenic diet. Het valt onder de zogenaamde koolhydraatarme diëten. Door de inname van koolhydraten drastisch te beperken is je lichaam genoodzaakt om over te gaan op een alternatieve bron van brandstof. Het keto dieet heeft als doel om vetten als hoofdbrandstof te gebruiken door het lichaam in een staat van ketose te brengen [1] [4].
Het ketogeen dieet wint sinds kort in bredere zin aan populariteit, maar de inzet ervan is al vrij oud. Het werd begin 19de eeuw namelijk al effectief ingezet bij kinderen met epileptische aanvallen die niet adequaat reageerden op medicatie. Dat het ketogeen dieet nu ook aan populariteit wint bij gezonde mensen om af te vallen is mede door toedoen van de, onterecht, slechte reputatie van koolhydraten in de ogen van de publieke opinie.
Koolhydraten vallen net zoals eiwitten en vetten onder de noemer macronutriënten. Koolhydraten worden in je lichaam omgezet tot glucose, wat normaliter als primaire brandstofbron fungeert. Een teveel aan glucose wordt opgeslagen in de spieren en lever als glycogeen [5] [6]. Bij het ketogeen dieet beperk je de hoeveelheid koolhydraten echter drastisch, wat ertoe leidt dat de glycogeenvoorraden afnemen.
Het lichaam zit zo vernuftig in elkaar dat het in staat is om een alternatieve brandstofvorm aan te wenden. Bij het ketogeen dieet betekent dit dat je lever vetzuren omzet in ketonen. De lever stuurt deze ketonen vervolgens naar verschillende soorten weefsels, waaronder de hersenen, je spieren en het centraal zenuwstelsel [1] [3]. Je lichaam gebruikt hiervoor ketonen, omdat de bloed-hersenbarrière niet doorlaatbaar is voor vetten.
Het wordt nu ietwat technisch en je hoeft dit niet per se te onthouden, maar voor de volledigheid vermelden we het wel. Zoals je hierboven hebt gelezen kan de lever vetzuren omzetten in ketonen die vervolgens dienen als bron van brandstof. Tijdens het proces genaamd ketogenese zet de lever acetyl-CoA om in drie ketolichamen:
1. ß-hydroxyboterzuur (officieel geen keton, maar wordt wel tot de ketolichamen gerekend)
2. Acetoacetaat (deze stof kan vervallen tot aceton)
3. Aceton (uitgescheiden met urine of adem)
Ketonen klinken natuurlijk als iets mysterieus en gevaarlijk, maar ze zijn nuttig en ongevaarlijk voor het lichaam. Sterker nog: er zijn weefsels zoals je hart die een voorkeur geven aan ketonen boven glucose voor energie. Je lichaam is een fantastisch en wonderlijk systeem en ketonen vormen daar op natuurlijke wijze een vast onderdeel van.
Je bent in staat van ketose op het moment dat je lichaam de ketonen als belangrijke bron van brandstof ziet. Er zijn meerdere studies die aangeven dat je lichaam zich in een staat van ketose bevindt wanneer het ketonspiegels bereikt tussen de 0,3 – 0,5 mmol/l [1] [2]. Deze status kun je meten middels je urine of bloed. Bloedmetingen zijn het meest accuraat, want uit onderzoek blijkt dat urinemetingen meer foutieve resultaten tonen [1].
Het verschilt per persoon wanneer je in staat van ketose bent en je lichaam ketonen ziet als belangrijkste brandstof, wat je ook wel keto adapted noemt. Je ziet de effecten bijvoorbeeld optreden als er 72 uur is gevast. Het kan echter ook al optreden na 48 uur, afhankelijk van de koolhydraatbeperking, fysieke activiteiten en hormoonstatus. Er is geen eenzijdig antwoord op te geven, omdat ieder mens anders is, met een ander genetisch profiel.
Om in staat van ketose te komen is het noodzakelijk om de hoeveelheid koolhydraten die je eet drastisch te beperken. Hoe groot de beperking in koolhydraten moet zijn om deze staat te realiseren is per individu verschillend. De één raakt sneller in staat van ketose dan een ander [1]. Het is nog niet bekend bij welk niveau dit is. In algemene zin kan gezegd worden dat er een maximale koolhydraatinname van 50 gram per dag wordt aangehouden [4]. Om je een beeld te geven: een middelgrote banaan bevat gemiddeld al zo’n 30 gram koolhydraten.
Uiteraard zijn er altijd uitzonderingen op de regel, want er is ook bekend dat er mensen zijn die al in staat van ketose raken bij een koolhydraatinname van 192 gram per dag. Dat er individuele verschillen zijn komt doordat de glucosewaarden de start van de ketonenproductie bepalen, niet de koolhydraatinname. Voor de meeste mensen geldt echter dat ze het aandeel koolhydraten met een ketogeen dieet dienen te reduceren tot 20 – 50 gram per dag. Zeg maar gerust dag tegen je aardappelen, brood, pasta en rijst.
Het ketogeen dieet kan mogelijk gezondheidsvoordelen bieden bij mensen die te maken hebben met epileptische aanvallen. Ook zijn er signalen dat het wellicht voordelen kan bieden bij andere ziektes. Echter moet hier nog meer onderzoek naar worden gedaan voordat er harde uitspraken en adviezen kunnen volgen.
Zoals eerder in dit artikel gemeld, wordt het ketogeen dieet al sinds de beginjaren van de 19de eeuw ingezet om de frequentie van epileptische aanvallen te verminderen [4]. Het gebruik van medicijnen kan worden verminderd en dat draagt weer bij aan een vermindering van de bijwerkingen. Het is nog onduidelijk hoe het komt dat het ketogeen dieet dit effect heeft bij epilepsie.
Naast de positieve effecten van het ketogeen dieet bij epilepsie, wordt er ook gesuggereerd dat het nog meer gezondheidsvoordelen biedt. Ketonen zouden mogelijk een rol kunnen spelen bij het verbeteren van de cognitieve functies bij mensen die kampen met neurologische stoornissen, waaronder de ziekte van Parkinson en Alzheimer [4].
Ook zijn er onderzoeken die laten zien dat het ketogeen dieet mogelijk de bloeddruk vermindert en zowel het HDL- als LDL-cholesterol verhoogt [4] [7]. Dit is enerzijds positief, want een hoger HDL-cholesterol en een juiste bloeddruk lijken een verband te hebben met een lager risico op hart- en vaatziekten. Daartegenover staat echter dat een hoog LDL-cholesterol juist kan leiden tot een hoger risico op hart- en vaatziekten.
Zoals eerder gemeld valt het ketogeen dieet onder de koolhydraatarme diëten. Dit type diëten, ook wel koolhydraat beperkend genoemd, lijken op de korte termijn een positief effect te hebben op diabetes mellitus type II. Hoe groter de restrictie in koolhydraten, hoe meer de bloedglucose was verlaagd.
Op de lange termijn was er echter geen significant verschil meer tussen het koolhydraatarme dieet en het koolhydraatrijke dieet. In deze studies ging het wel om een koolhydraatinname van 45% per dag, wat überhaupt hoger ligt dan bij het ketogeen dieet [8].
Er is echter ook een meta-analyse beschikbaar over de effecten van een ketogeen dieet ten opzichte van een vetarm dieet bij mensen met obesitas. Er werden in deze meta-analyse geen significante verschillen aangetoond rondom de bloedglucose [4].
Het volgen van een ketogeen dieet is niet zonder risico’s. Dit komt met name omdat je de inname van koolhydraten drastisch naar beneden schroeft. Er zijn nog weinig lange termijn onderzoeken beschikbaar, waardoor het lastig is te concluderen wat de effecten op de lange termijn zijn. Als je het ketogeen dieet wilt volgen dan raden wij altijd aan om dit onder deskundige begeleiding te doen en te rade te gaan bij je huisarts.
Eerder refereerden we al aan het feit dat een gemiddelde banaan 30 gram koolhydraten levert. Daarmee zit je al bijna aan de maximale hoeveelheid koolhydraten die je op een dag kunt consumeren als je het ketogeen dieet volgt. Om het ketogeen dieet te kunnen volgen dien je voedingsmiddelen als granen en aardappelen grotendeels te mijden waardoor de kans groter is dat er een tekort aan voedingsstoffen ontstaat [3].
Koolhydraatrijke producten als volkoren granen en aardappelen bevatten naast koolhydraten namelijk ook andere belangrijke voedingsstoffen zoals vitaminen en mineralen. Voedingspatronen met een lage inname van koolhydraten worden in verband gebracht met een lage inname aan vitaminen en mineralen. Dit kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals een immuunsysteem dat minder functioneert.
Naast een mogelijk tekort aan vitaminen en mineralen kan er tijdens het ketogeen dieet ook een tekort aan voedingsvezels ontstaan. Dit heeft tevens te maken met het feit dat je de koolhydraten drastisch beperkt. Voedingsvezels zijn belangrijk bij in standhouden van een gezonde stoelgang. Voedingspatronen waarin weinig voedingsvezels worden geconsumeerd kan leiden tot obstipatie [5].
Het ketogeen dieet wint aan populariteit onder gezonde mensen, omdat het in verband wordt gebracht met afvallen. Doordat je lichaam vet als belangrijkste brandstof bron ziet denken mensen dat het ketogeen dieet ze beter helpt om sneller af te vallen. Dat zullen we nog weleens zien.
Het keto dieet zorgt ervoor dat je lichaam meer vet gebruikt als brandstof. Dat je lichaam meer vet verbrandt betekent echter niet dat het nettoresultaat is dat je meer lichaamsvet verliest. Het verbranden van vet (vetverbranding) is namelijk iets anders dan het verliezen van lichaamsvet (vetverlies).
Vet verbranden en daadwerkelijk het vetmassa op je lijf verminderen zijn namelijk twee verschillende dingen. Vet verbranden (vet gebruiken als brandstof) staat niet gelijk aan vetmassa verliezen (verliezen van lichaamsvet). Dat je lichaam meer vetten verbrand, betekent niet dat je automatisch ook daadwerkelijk meer kilocalorieën verbrandt.
Je kunt veel vet verbranden (vet als brandstof), zonder daadwerkelijk een verschil in je vetopslag (verlies van vetmassa) te realiseren. Je kunt in verhouding weinig vet verbranden, maar toch je hoeveelheid lichaamsvet verlagen. Het eerste is vooral afhankelijk van wat je erin stopt (brandstof), het tweede is voornamelijk afhankelijk van hoeveel je erin stopt (energie).
Mensen die een koolhydraatarm dieet volgen, waaronder het ketogeen dieet, springen na de eerste week vaak een gat in de lucht. Ze gaan op de weegschaal staan en zien dat hun lichaamsgewicht is gedaald. Het verliezen van lichaamsgewicht op zichzelf zegt nog niet zoveel, want het is vooral belangrijk waaruit dat lichaamsgewicht bestaat.
Helaas moeten we je blijdschap ietwat temperen. Door het ketogeen verminder je de inname van koolhydraten namelijk drastisch. Zoals je eerder hebt gelezen zorgt dit ervoor dat de glycogeenvoorraden afnemen. Per gram trekt glycogeen 3-4 ml water aan [2] [6]. Dit betekent dat je in het begin vooral lichaamsvocht verliest in plaats van lichaamsvet [2].
Dit is niet om je in mineur te brengen, maar zodra je de koolhydraatinname weer opschroeft, zullen de glycogeenvoorraden zich weer vullen en zal het lichaam het verloren vocht ook weer terugwinnen. Logischerwijs stijgt je lichaamsgewicht dan ook weer. Nu begrijp je ook waarom ze weleens zeggen dat ‘koolhydraten vocht vasthouden’.
Op de korte termijn is het verlies van lichaamsgewicht met name het gevolg van het verlies van lichaamsvocht. Hoe zit dat op de lange termijn? Zorgt een koolhydraatarm dieet er op de lange termijn voor dat je meer afvalt dan een vetarm dieet bij eenzelfde hoeveelheid calorieën en eiwitten? Gelukkig is daar onderzoek naar gedaan.
Laten we vooropstellen dat er nogal wat diëten zijn die leiden tot gewichtsverlies en het verlies van lichaamsvet. Dat komt omdat ze allemaal hetzelfde onderliggende mechanisme hanteren, maar daarover zo meer. Ook het ketogeen dieet kan leiden tot gewichtsverlies, zoals meerdere onderzoeken laten zien [3] [4] [7] [9] [10] [11].
In een meta-analyse is het koolhydraatarm/beperkt dieet vergeleken met het vetarm/beperkt dieet. Bij 7 van de 17 onderzoeken werd er met betrekking tot gewichtsverlies een voordeel gezien bij het koolhydraatarme dieet. Andersom kun je ook zeggen dat er bij 10 van de 17 geen significant voordeel waargenomen.
Uit een randomized controlled trial (RCT) blijkt echter dat vetverlies op korte termijn groter is bij een vetarm dieet, dan bij een koolhydraatarm dieet [12]. De conclusie kan worden getrokken dat beiden vormen van diëten tot een daling in gewichtsverlies en een reductie in lichaamsvet leiden [7] [11] [12].
Het positieve effect van een koolhydraatarm voedingspatroon, waaronder het ketogeen dieet, lijkt voornamelijk te kunnen worden toegeschreven aan een hogere inname van eiwitten. De hogere inname van eiwitten zorgt mogelijkerwijs tot een groter verzadigingsgevoel en dat leidt weer tot een lagere energie-inname [9] [10].
Ieder dieet op deze aarde met als resultaat afvallen hanteert hetzelfde onderliggende mechanisme: een negatieve energiebalans, oftewel calorietekort. De energiebalans is simpelweg leidend, ongeacht welk dieet je volgt of welke producten je eet [11] [17]. Het koolhydraatarme dieet leidt tot gewichtsverlies, evenals het vetarme dieet [11].
Het beste voedingspatroon, is het voedingspatroon dat je vol kunt houden. Daarom hanteren wij de term dieet liever niet, omdat het suggereert dat het een aanpassing is voor de korte termijn. Als je echt een duurzaam resultaat wil is het belangrijk om aanpassingen te maken in je levensstijl door het vormen van gewenste gewoontes.
Of een dieet, waaronder het ketogeen dieet, succesvol is op de lange termijn heeft te maken met het feit of je het volhoudt. Eén van de belangrijkste onderdelen daarbinnen is het managen van je hongergevoel, oftewel het gevoel van verzadiging. Er is een theorie waaruit blijkt dat het ketogeen dieet een positief effect heeft op het verzadigingsgevoel [3] [4] [9].
Waarom je eet en hoeveel je eet is een zeer complexe aangelegenheid. Het wordt onder andere gereguleerd door hormonen. De link tussen het verzadigingsgevoel en het ketogeen dieet wordt gemaakt vanwege de hoge ketonen concentraties in het lichaam. Dit zou weer een positieve uitkomst hebben op de hormonen die je eetlust reguleren [3] [9].
Door het geringe aantal studies die hiernaar is gedaan kan echter nog niet onomstotelijk worden bewezen of de ketonen an sich voor een onderdrukking van de eetlust zorgen. Er zijn namelijk ook andere theorieën die suggereren dat het niet zozeer komt door de ketonen, maar als gevolg van een hogere eiwitinname. Daarover hadden we het eerder al.
Bij het ketogeen dieet verlaag je de koolhydraten, wat tot gevolg heeft dat het aandeel vetten en eiwitten toeneemt [3] [9] [10]. Er zijn meerdere studies die laten zien dat een voedingspatroon met een hoge inname van eiwitten bijdraagt aan een groter verlies van zowel lichaamsgewicht als lichaamsvet. Dit komt door een groter verzadigingsgevoel [3] [10].
Dat eiwitten dit effect hebben komt doordat het maagdarmkanaal zowel hormonen als stoffen uitscheidt die een positieve invloed hebben op het verzadigingsgevoel. Enkele voorbeelden van dergelijke hormonen zijn ghreline en glucagon. Eiwitten hebben meerdere functies in het lichaam en zijn om die reden erg belangrijk om aandacht aan te besteden.
Het nadeel is dat er nog maar relatief weinig studies zijn gedaan naar de effecten van ketonen op de sportprestaties. Er is een gering aantal studies dat een klein voordeel laat zien bij duursporters die een ketogeen dieet volgen, maar er zijn op individueel niveau ook juist afnames in prestaties waargenomen [1] [2]
Het ketogeen dieet lijkt namelijk een verandering teweeg te brengen met betrekking tot het enzym pyruvaat dehydrogenase (PDH). Dit zou er juist toe leiden dat glucose in het lichaam niet efficiënt kan worden gebruikt als brandstof. Op deze wijze zou het ketogeen dieet juist een negatief effect kunnen hebben op de sportprestaties [2].
Het ketogeen dieet heeft bovendien een mogelijk effect op het onderdrukken van de eetlust. Dit kan nadelig zijn als een sporter juist energie nodig heeft om prestaties te leveren, maar juist minder eetlust heeft om de energie tot zich te nemen. Bovendien kan inspanning op zichzelf al zorgen voor minder eetlust na de inspanning [6] [18].
Uiteindelijk zou dit ertoe kunnen leiden dat een onderdrukkende eetlust voor een tekort aan energie zorgt en dat kan weer nadelig zijn voor de sportprestaties. De kans dat dit voortkomt is overigens groter bij duursporters die intensief uren achter elkaar sporten dan bij mensen die een uurtje aan krachttraining doen. Zoals altijd draait het om de context.
Het ketogeen dieet kan ertoe leiden dat er een zoetige en fruitige ademgeur ontstaat. Dit wordt veroorzaakt door aceton, één van de ketonenlichamen waar we het eerder in dit artikel al over hadden. De zoete en fruitige ademgeur ontstaat doordat aceton een vluchtige stof is die het lichaam via de ademhaling verlaat [5]. In welke mate jijzelf en je omgeving hier hinder van ondervinden is per situatie verschillend.
Het ketogeen dieet is op de korte termijn wellicht een simpel template om automatisch een calorietekort te creëren, maar de vraag is of je dit op de lange termijn volhoudt. Uiteindelijk is dat de cruciale factor voor het succes van een dieet. Stiekem suggereert het woord dieet natuurlijk al hoe ook dit dieet af gaat lopen.
Het drastisch verlagen van je koolhydraatinname kan een grote impact hebben op je sociale leven. Spontaan uit eten gaan met familie en een drankje doen in de stad met je vrienden en vriendinnen zijn geen vanzelfsprekendheid meer als je het ketogeen dieet volgt. Je dient namelijk altijd streng te letten op je lage koolhydraatinname.
Het is vrij gemakkelijk om uit ketose te raken wanneer je een teveel aan koolhydraten consumeert. Eén van de nadelen van het starten met een ketogeen dieet is het ervaren van de zogenaamde keto-griep. Het continu wisselen van ketose-status kan voor enorm vervelende klachten zorgen.
Met het ketogeen dieet leren mensen over het algemeen geen voedingsgewoontes die ze de rest van hun leven vol kunnen houden binnen hun huidige leefomgeving. Wij geloven in het creëren van een voedingspatroon dat realistisch, flexibel en lekker is en past binnen jouw dagelijkse leven en doelen op de lange termijn.
• Het keto dieet kan psychologisch gezien een simpel template zijn om een calorierestrictie te hanteren, wat een voorwaarde is om af te vallen. Doordat je vrijwel een volledige voedingsgroep elimineert is de kans vrij aannemelijk dat je automatisch minder gaat eten. Je dient echter wel strikt te letten op je koolhydraatinname, waardoor ‘ad libitum’ eten geen mogelijkheid is.
• Het keto dieet wordt in verband gebracht met een groter verzadigingsgevoel. Het is echter nog maar de vraag of dit direct gelieerd is aan de ketonen of dat het met name komt door het drastisch minderen van koolhydraten wat als gevolg heeft dat je eiwitinname toeneemt.
• Het keto dieet wordt in verband gebracht met verschillende gezondheidsvoordelen. Bij kinderen met epileptische aanvallen is het effect hiervan bewezen, al is nog onduidelijk waardoor dit precies komt. Het is belangrijk dat hier extra onderzoek naar wordt gedaan om te achterhalen of dit ook bij andere neurale gezondheidsproblemen een positieve bijdrage kan leveren.
• Het keto dieet is moeilijk om op de lange termijn vol te houden aangezien het vraagt om grote restricties. Niet enkel in je voedingspatroon door het drastisch beperken van de koolhydraatinname, maar ook je sociale leven zal onder invloed zijn van de restricties. Spontaan uiteten gaan wordt een grotere opgave.
• Het keto dieet kan voor een tekort aan voedingsstoffen zorgen. Doordat je koolhydraten als voedingsgroep vrijwel elimineert kan dit tot gevolg hebben dat je belangrijke voedingsstoffen zoals vitaminen en mineralen misloopt. Het starten met een ketogeen dieet is niet zonder risico’s.
• Het keto dieet kan voor vervelende klachten zorgen zoals de keto-griep en een slechte adem. De keto-griep gaat weer over na de initiële opstartfase, maar voor menig persoon is dit een reden om er niet mee door te gaan. Ook dien je strikt in ketose te blijven om de klachten niet meerdere malen te ervaren.
• Het keto dieet kan nadelige gevolgen hebben op je sportprestaties. Met name duursporters kunnen hier hinder van ondervinden. Hier is echter nog wel meer kwalitatief onderzoek naar nodig, ook op het gebied van krachttraining.
• Last but not least: het keto dieet is niet effectiever om af te vallen dan een reguliere vorm van calorierestrictie, waarbij je wel een flexibel voedingspatroon kunt hanteren. Starten met het ketogeen dieet, omdat je denkt dat het beter werkt om sneller lichaamsvet te verliezen, is geen valide reden.
Voor gezonde mensen wegen de voordelen van het ketogeen dieet wat ons betreft niet op tegen de nadelen. Het ketogeen dieet is voor het gros van de populatie simpelweg lastig en streng waardoor het op de langere termijn niet is vol te houden. Er zijn natuurlijk uitzonderingen op de regel, zoals bodybuilders en fitnessatleten die zich voorbereiden op een show of een fotoshoot.
Het ketogeen dieet is bovendien niet effectiever dan een reguliere vorm van calorierestrictie. Met het ketogeen dieet verbrand je weliswaar meer vet als brandstofbron, maar dat betekent niet dat je meer lichaamsvet verliest. De energiebalans blijft simpelweg leidend en het ketogeen dieet is daar niet speciaal in. Het belangrijkste is dat je een voedingspatroon kiest dat bij je past en je vol kunt houden. Doe wat werkt voor jou.
Het starten met een ketogeen dieet is bovendien niet zonder risico’s. Doordat je de hoeveelheid koolhydraten drastisch reduceert kan dit tot gevolg hebben dat je een tekort aan belangrijke voedingsstoffen creëert. Ook kan het vervelende klachten opleveren zoals obstipatie, een slechte adem en de keto-griep. Deze klachten kun je meermaals ervaren als je in en uit de status van ketose raakt. Even een dag ketogeenvrij eten zit er niet in.
Er zijn mensen met een ziekte die baat kunnen hebben bij een ketogeen dieet. Daar is onze expertise echter niet op gericht. Indien je het ketogeen dieet in wilt zetten met betrekking tot een bepaald ziektebeeld dan adviseren we je om je huisarts te raadplegen. Dat is overigens überhaupt een advies als je aan het ketogeen dieet begint. Doe het onder professionele begeleiding.
Wil je op een duurzame manier afvallen door het creëren van gewenste gewoontes? Bij Changing Life maken onze experts een persoonlijk plan op basis van de drie domeinen Body, Mind & Life. Je krijgt tevens professionele online begeleiding van je eigen Changing Life Coach. Meer weten? Klik hier voor meer informatie.
1. Scott JM, Deuster PA. Ketones and Human Performance. J Spec Oper Med. Summer 2017;17(2):112-116. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28599043/
2. Kavalek M, Gannon R and Nelson MT. A Case for and Against Ketogenic Diets in Athletes. Strength and Conditioning Journal. 39(1):27–31, FEB 2017
3. Gibson AA, Seimon RV, Lee CM, Ayre J, Franklin J, Markovic TP, Caterson ID, Sainsbury A. Do ketogenic diets really suppress appetite? A systematic review and meta-analysis. Obes Rev. 2015 Jan;16(1):64-76. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25402637/
4. Bueno NB, de Melo IS, de Oliveira SL, da Rocha Ataide T. Very-low-carbohydrate ketogenic diet v. low-fat diet for long-term weight loss: a meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Nutr. 2013; 110(7):1178–1187. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23651522/
5. Whitney E, Rolfes, SR. Understanding Nutrition. Twaalfde druk. Wadsworth: Cengage Learning; 2008.
6. Burke L, Deakin V. Clinical Sports Nutrtion. Fifht edition. McGraw-Hill Education: Austraila; 2015.
7. Mansoor N, Vinknes KJ, Veierød MB, Retterstøl K. Effects of low-carbohydrate diets v. low-fat diets on body weight and cardiovascular risk factors: a meta-analysis of randomized controlled trials. Br J Nutr. 2016 Feb 14;115(3):466-79. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26768850/
8. Snorgaard O, Poulsen GM, Andersen HK and Astrup A. Systematic review and meta-analysis of dietary carbohydrate restriction in patients with type 2 diabetes. BMJ Open Diabetes Res Care. 2017; 5(1): e000354. Published online 2017 Feb 23. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28316796/
9. Soenen S1, Bonomi AG, Lemmens SG, Scholte J, Thijssen MA, van Berkum F, Westerterp-Plantenga MS. Relatively high-protein or ‘low-carb’ energy-restricted diets for body weight loss and body weight maintenance? Physiol Behav. 2012 Oct 10;107(3):374-80. https://research.bond.edu.au/en/publications/relatively-high-protein-or-low-carb-energy-restricted-diets-for-b
10. Hall KD, Guo J. Obesity Energetics: Body Weight Regulation and the Effects of Diet Composition. Gastroenterology. 2017 May;152(7):1718-1727.e3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28193517/
11. Sackner-Bernstein J, Kanter D and Kaul S. Dietary Intervention for Overweight and Obese Adults: Comparison of Low-Carbohydrate and Low-Fat Diets. A Meta-Analysis. PLoS One. 2015; 10(10): e0139817. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26485706/
12. Hall KD et all. Calorie for Calorie, Dietary Fat Restriction Results in More Body Fat Loss than Carbohydrate Restriction in People with Obesity. Cell Metab. 2015 Sep 1;22(3):427-36. doi: 10.1016/j.cmet.2015.07.021. Epub 2015 Aug 13. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26278052/
13. Westerterp KR. Diet induced thermogenesis. Nutr Metab (Lond). 2004 Aug 18;1(1):5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15507147/
14. Schoeller DA. The energy balance equation: looking back and looking forward are two very different views. Nutr Rev. 2009;67(5):249–254. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19386028/
15. Schoeller DA, Buchholz AC. Energetics of obesity and weight control: does diet composition matter? J Am Diet Assoc. 2005;105 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15867892/
16. Boelsma E, et al. Measures of postprandial wellness after single intake of two protein-carbohydrate meals. Appetite 2010;54(3):456-64. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20060863/
17. Reid, M., et al. Long-term dietary compensation for added sugar: effects of supplementary sucrose drinks over a 4-week period. Br J Nutr. 97(1):193-203, 2007. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17217576/
18. Kerksick CM et all. ISSN exercise & sports nutrition review update: research & recommendations. J Int Soc Sports Nutr. 2018 Aug 1;15(1):38. https://jissn.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12970-018-0242-y
19. Paoli A, Grimaldi K, D’Agostino D, Cenci L, Moro T, Bianco A, Palma A. Ketogenic diet does not affect strength performance in elite artistic gymnasts. J Int Soc Sports Nutr. 2012 Jul https://jissn.biomedcentral.com/articles/10.1186/1550-2783-9-34